امتثال ظنیامتثال ظنی عمل به تکلیفِ دارای متعلق مظنون است. ۱ - تعریفامتثال ظنی، در جایی است که مکلف ، به متعلق تکلیف ظن دارد و آن را به تفصیل و یا اجمال امتثال می‌نماید، مانند آن که مکلف نسبت به قبله ظن دارد و نماز را به سمت قبله مظنون به جا می‌آورد. ۲ - نکته اولمراد از ظن، در امتثال ظنی، ظنی است که دلیل خاص بر اعتبار آن اقامه نشده باشد، زیرا ظن خاص، در حکم علم وجدانی است و امتثال با آن از نوع امتثال علمی است. ۳ - نظر اصولیهابعضی از اصولیها، هم چون مرحوم « نایینی »، ظن مطلق را بنا بر کشف، ملحق به علم و بنا بر حکومت ، در امتثال ظنی داخل می‌دانند، اما برخی دیگر مانند مرحوم « شیخ انصاری » ظن مطلق را، به طور مطلق در امتثال ظنی داخل می‌دانند. ۴ - نکته دومتا امکان امتثال اجمالی وجود دارد، نوبت به امتثال ظنی نمی‌رسد و تا امکان امتثال ظنی وجود دارد، نوبت به امتثال احتمالی نمی‌رسد. درباره امتثال علمی تفصیلی و امتثال اجمالی، اختلاف وجود دارد؛ عده‌ای اعتقاد دارند این دو در عرض یک دیگرند و برخی نیز معتقدند تا امکان امتثال علمی تفصیلی وجود دارد، نوبت به امتثال اجمالی ( احتیاط ) نمی‌رسد. ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۴۵، برگرفته از مقاله «الفاظ ظنی». رده‌های این صفحه : امتثال احتمالی
|